Potern nedir?

1. Potern: Ttaş temel, kerpiç duvarlarla örülü olan sur duvarlarının altında açılan, ana kapının açılmamasının gerekli olduğu hallerde, gizlice şerin dışına çıkmak ya da kaçmak için kullanılan çıkış. 

Poternler genellikle su kaynaklarının bulunduğu yer ve yönde inşa edilmişlerdir. 

2. Potern: Hitit ve Mesopatamia mimarlıklarında,  özellikle savunma konusunda önemli bir yeri olan, daha çok askeri amaçlı yapılan gizli  geçitler.

Poternler savaş sırasında, kent kapılarının açılmadığı durumlarda, kent halkının su gereksinimini karşılaması amacıyla, su kaynaklarına yakın yerlere inşa edilirdi.

İri taşlardan harçsız olarak bindirme tekniğiyle yapılmışlardır. Üstlerine doğal bir tepe görünümü verecek şekilde toprak yığılmaktaydı.

Poternler, Phryg kaya tünelleri gibi toprağın içine kazılarak yapılmamış, toprağın üstüne kurulmuşlardır.

Bu yapı sistemi Hititlerde tipik bir savunma özelliğidir. Anadolu’daki en eski örnek Alişar’daki sur kapılarının birinin altından geçen yaklaşık 50 metre uzunluğundaki poterndir.

En tanınmış örnek ise Hattuşa’daki (Boğazkale) Yerkapı’nın altından geçen 80 metre uzunluğundaki potern'dir.

3. Potern: Eski Anadolu uygarlıklarının kalelerden kaçış yolu olarak yaptıkları tünel.

Yapımı için, önce toprak derin bir hendek biçiminde kazılır, sonra iri taşlar harçsız olarak, bindirme tekniğiyle üçgen kesitli bir tünel oluşturacak biçimde örülürdü. Daha sonra üstü toprakla örtülüp gizlenirdi.