Roma’ya gittim ve sana aldığım tek şey bu berbat kalemdi.... Bu ilginç not 2 Bin yıllık demir bir kalemin üzerine kazınmıştı.

Kulağa tıpkı bugünün ucuz ve neşeli hediyelik eşya endüstrisinde her yerde bulunan şaka gibi geliyor ama şaka mı ciddi mi olduğunu bugün için anlamak imkansız.

Yazı, Londra şehrinde yapılan arkeoloji kazıları sırasında ucuz bir yazma aleti (stylus) üzerinde keşfedildi: “Şehirden geldim. Sana beni hatırlayabileceğin keskin uçlu bir karşılama hediyesi getirdim. Eğer kader izin verirse, yol uzun olduğu ve cüzdanım boş olduğu kadar cömertçe verebileceğimi söyleyebilirim.”

Mesaj, Roma dönemi Londra’sının kurulmasından birkaç on yıl sonra, MS 70 civarı bir demir kalem üzerine yazılmıştı.

Söz konusu alet, Thames Nehri’nin kurumuş bir kolu olan Walbrook nehri kıyısında, Cannon Street istasyonunu yanındaki Bloomberg’in Avrupa genel merkezinin kazılarında, Londra Arkeoloji Müzesi tarafından keşfedildi.

Arkeolog Michael Marshall, “Bu kesinlikle muhteşem bir nesne. Roma Londrasının en insani objelerinden biri. Çok mütevazı ve esprili. Size onu yazan kişinin gerçek bir düşüncesini veriyor.” diyor.

Bloomberg kazısı, 2010-2014 yılları arasında gerçekleşti ve arkeologların hala üzerinde çalıştığı 14.000 eserden fazlası ortaya çıktı.

Korozyondan dolayı yazıtın okunması oldukça zordu ve ancak konservatörlerin çalışmalarını takiben artık okunabiliyor. Diğer buluntular arasında, İngiltere’deki Roma yönetiminin ilk on yıllarına dair öngörüler sunan 400’den fazla yazı tableti vardı.

Marshall, “Tabletler, büyük ölçüde yasal ve ticari konularla ilgili oldukça ilginç belgelerdi. Ancak kalem, sevgi ve iyi mizaha dayanan, istisnai bir kişisel nesneydi.” diyor.

132 mm boyutundaki kalem, ince tasarımına sığdırılmış ayrıntılı ve etkileyici şaka metni ile yaklaşık olarak modern bir kalem uzunluğunda. Arkeologlar, bu metnin, şiirsellik ve mizah olarak benzersiz olduğunu, ancak bütün Roma İmparatorluğu’nun herhangi bir yerinde bile çok az sayıda yazılı örnek bulunduğunu söylüyor.

Yazıt, Roma İmparatorluğu boyunca gönderilen tüccarların, askerlerin ve yetkililerin belki de yüzlerce kilometre uzakta arkadaşlarıyla ve aileleriyle iletişim kurmalarına izin vermede yazma ve okuryazarlığın önemini yansıtıyor.

The Guardian. 27 Temmuz 2019 (Çeviren: Erman Ertuğrul - Arkeofili.com)