BBC, 1964 yılından bu yana kapalı duran yetimhane için Avrupa’dan gelen uzman heyetin çalışmalara yaz aylarında başlayacağını haber olarak duyurmuştu ama Europa Nostra haberi yalanladı. Fener Rum Patrikhanesi de restorasyon için gereken bütçenin olmadığını belirtti.

Europa Nostra, İstanbul Büyükada'daki  Rum Yetimhanesi'ni geçen yıl  "Tehlike Altındaki 7 Kültürel Miras Programı" listesine aldı.

BBC bir kaç gün önce yayınladığı haberde Europa Nostra'nın restorasyonun yaz aylarında başlamasını umduğunu belirtti ve "1964 yılından bu yana kapalı olan yetimhane için Avrupa’dan gelen uzman bir heyet çalışmalara yaz aylarında başlayacak" ifadesini kullandı.

Europa Nostra Temsilcisi Burçin Altınsay: Europa Nostra restorasyonu üstlenmedi

Rum Yetimhanesi'yle ilgili somut bir restorasyon hazırlığı olmadığını vurgularken, bianet'e konuşan Europe Nostra Türkiye temsilcisi Burçin Altınsay, Europa Nostra'nın misyonunun farklı olduğunu söyledi ve ekledi: Europa Nostra restorasyonu üstlenmedi.

Bianet'e konuşan Europe Nostra Türkiye temsilcisi Burçin Altınsay, Europa Nostra'nın misyonunun farklı olduğunu söyledi ve ekledi:

"Böyle bir rakam belirlenmiş değil bir (binanın maliyeti için 50 milyon dolardan bahsediliyor), ikincisi de Europa Nostra restorasyonu üstlenmedi. Yetimhane 2018 yılı 'Tehlike Altındaki 7 Kültürel Miras Programı'na seçildi. Bu bağlamda da Europa Nostra'dan uzmanlar gelip ne yapılıyor, neler yapılabilir konularını değerlendirip yol gösterecek restorasyonu üstlenmedi. Europa Nostra fon sağlamıyor. Fon bulunması için tavsiyede bulunuyor".

Europa Nostra'dan uzmanların yaz sonunda Büyükada Rum Yetimhanesi'ne gelerek incelemeler yapacağını kaydeden Altınsay, yetimhanenin kurtarılması için çalışmış pek çok insan olduğunu söyledi: "Zaten binanın sahibi Patrikhane, önerimiz yetimhane konusunda çalışmış bütün tarafların ve Patrikhane'nin bir araya gelerek fikir geliştirebileceği toplantılar yapmak. Yapı yıkılma tehlikesinde ve acil önlemler alınmalı. O acil önlemlerin nasıl olacağı konusu da tartışılmalı".

Fener Rum Patrikhanesi yetkilileri: Henüz gerekli bütçenin sağlanamadı

Ada Gazetesi'nin haberine göre ise Fener Rum Patrikhanesi yetkilileri, henüz gerekli bütçenin sağlanamadığı bilgisini verdi. Patrikhane Basın Bürosu yetkilileri Milliyet’e yaptıkları açıklamada şunları söyledi: “Rum Yetimhanesi tarihi bir bina olduğu için yıkılıp yeniden yapılamıyor. Mevcut yapı Avrupa’da ayakta kalan en eski ahşap eser. Binanın ayakta kalması için bir an önce restore edilmesi gerekiyor, fakat ortada restorasyon bütçesi yok. Belki Europa-Nostra bunun için öncülük yapabilir. 220 odası bulunan yetimhane, 1964’e kadar 5 bin 800’den fazla kimsesiz çocuğa ev sahipliği yaptı. O yıl Vakıflar Genel Müdürlüğü tarafından kapatılan yetimhanedeki 160’tan fazla çocuk Ayios Nikolaos Rum Ortodoks Kilisesi’ne alındı. Yetimhane sonra bir daha hiç açılmadı.”

Öte yandan, Yeniköy Panayia Rum Ortodoks Kilisesi ve Mektebi Vakfı Başkanı Laki Vingas da Rum Yetimhanesi’nin restorasyon projesi için gerekli bütçeyle ilgili elle tutulur bir gelişme olmadığını belirterek, “Restorasyon için gereken para henüz ortada yok. Hesaplamalara göre 50 milyon dolar gerekiyor. Europa Nostra’nın listesine giren eserin önümüzdeki aylarda restore edileceği iddiaları tamamen dedikodu” dedi

Patrikhane yetkilileri, Fener Rum Patriği Bartholomeos’un 2009 yılında dönemin Başkanı Recep Tayyip Erdoğan’a yetimhaneyle ilgili iki proje sunduğunu aktardı. Büyükada’da tüm dinlerin temsilcilerine verdiği yemekte sunulan proje kapsamında patrikhanenin binayı, dinler arası diyalog ve Hıristiyan mezhepleri diyalog istişare merkezi olarak kullanma isteğinin Erdoğan’a iletildiği öğrenildi. Bu amaçla binada kütüphane, misafirhane, istişare merkezleri ve çalışma ofislerinin yapılmasının gündeme getirildiği açıklandı. Patriğin ikinci olarak da binada ‘Yaratılışı Kurtarmak’ olarak nitelenen çevre, ekoloji ve doğa vakfı kurma fikrini ilettiği belirtildi.

Büyükada’da bulunan Rum Yetimhanesi, 1899 yılında Belçikalı bir inşaat firması tarafından otel ve kumarhane olarak yapıldı. Ancak Padişah 2. Abdülhamit kumarhaneye izin vermeyince, bina 1902 yılında İstanbullu bir Rum aile tarafından satın alınarak Patrikhane’ye hibe edildi. Patrikhane, binanın yetimhane yapılması için 2.Abdülhamit’ten izin alırken, her millet ve dinden çocuğa hizmet verilmeye başlandı. 1960’ın başında Kıbrıs olayları patlak verince, devlet Büyükada Rum Yetimhanesi’ne el koydu. 1962 yılında boşaltılarak Vakıflar Genel Müdürlüğü’ne devredilen yapı, 1964’den itibaren çürümeye terk edildi. Rum Ortodoks Patrikhanesi binanın iadesi için 2005’te Türkiye aleyhine AİHM’e dava açarken, 29 Kasım 2010 yılında sonuçlanan dava ile Büyükada Rum Yetimhanesi’nin tapusu resmi olarak Fener Rum Patrikhanesi’ne devredildi.