Ahşap evleri, cami, han, hamam, çeşme, türbe ve lonca çarşıları gibi tarihi eserleriyle ünlü Karabük'ün Safranbolu ilçesi, UNESCO tarafından Dünya Miras Listesi'ne alındığı 1994'ten bu güne konaklamalı ve günübirlikçi 9 milyon 972 bin 48 ziyaretçiye ev sahipliği yaptı.
UNESCO Dünya Miras Listesi'nde yer alan ve "En iyi korunan 20 kent" arasında bulunan Karabük'ün Safranbolu ilçesi, UNESCO'ya alınışının 24. yılını kutluyor.
Koruma bilincinin 1970'li yıllarda başladığı Safranbolu, Türk belgesel sinemacılığının ustası olarak gösterilen ve 2004 yılında vefat eden Suha Arın tarafından 1976'da çekilen, 14. Antalya Film Festivali En İyi Kısa Metrajlı Film dalında Altın Portakal Ödülü alan "Safranbolu'da Zaman" belgeseliyle gündeme geldi. İlçe, aradan geçen zaman içinde kültürel değerlerini korumadaki başarısıyla 17 Aralık 1994'te UNESCO Dünya Mirası Listesi'ne alındı.
Osmanlı mimarisini, şehir hayatını ve kültürünü yansıtması dolayısıyla "Osmanlı'nın parmak izi" olarak adlandırılan Safranbolu'da, o dönemden kalma han, hamam, konak, çeşme, cami ve köprülerle birlikte bin 400 tescilli eser yer alıyor.
Türkiye'de kent ölçeğinde UNESCO Dünya Mirası Listesi'ndeki tek yer olma özelliği taşıyan ilçede, tescilli 900 konak, 150 çeşme, 28 cami, 25 köprü, 8 hamam, 5 dergah ve türbe ile birçok kültürel varlık bulunuyor.
- Zamanda yolculuk
Safranbolu, 23 yılda konaklamalı ve günübirlikçi 9 milyon 972 bin 48 ziyaretçiyi ağırlarken ilçede yaklaşık 600 tarihi eser basit ve genel onarımlarla restore edilerek turizme kazandırıldı. Kültür ve Turizm Bakanlığı'nın desteğiyle ilçede restorasyon çalışmaları devam ediyor.
"Osmanlı'nın parmak izi", "açık hava müzesi", "kendini koruyan kent" ve "korumanın başkenti" gibi unvanlarla anılan Safranbolu'da, Osmanlı Sarayı ile yakın ilişkilerin kurulmasını sağlayan Kazasker Cinci Hoca, Sadrazam İzzet Mehmet Paşa, Kaptan-ı Derya Salih Paşa, Köprülü Mehmet Paşa gibi isimlerin yaptırdığı eserlerden bugün halen istifade ediliyor.
Kente kazandırılan Cinci Hanı ve Hamamı, Köprülü Mehmet Paşa, İzzet Mehmet Paşa, Dağdelen, Hidayetullah ve Kaçak (Lütfiye) camileri, İncekaya Su Kemeri, Eski Hükümet Konağı ve Saat Kulesi, tarihi çeşmeler ile arastalar (loncalar) turistlerin en çok ziyaret ettiği yerler arasında yer alırken ziyaretçiler adeta "zamanda yolculuk" yapıyor.
İlçede tarihi eserlerin yanında İncekaya Kanyonu, Türkiye'nin 4. büyük mağarası olan Mencilis Mağarası, doğal ağaç tüneli, cam teras da ilgi gören doğal güzellikler arasında yer alıyor.
- "Safranbolu kültürünü ve birikimini gelecek kuşaklara aktarmaya devam ediyor"
Safranbolu Kaymakamı ve Belediye Başkanvekili Fatih Ürkmezer, AA muhabirine yaptığı açıklamada, 1970'li yıllarda başlayan korumacılık çalışmalarının markalaşma ve isim olma anlamında UNESCO kararıyla zirveye çıktığını söyledi.
UNESCO'nun, Safranbolu gibi Dünya Miras Listesi'ne aldığı şehirleri hem korumacılık anlayışını geliştirmek ve genişletmek anlamında çok önemli bir kurul olduğuna işaret eden Ürkmezer, "Safranbolu bu kararla beraber sadece Türkiye'de değil, dünyada korumacılık ve kültür anlamında çok önemli bir yere konuşlandı. 1994'ten bugüne kadar 24 yılda bu çalışmalar devam etti." diye konuştu.
Ürkmezer, Safranbolu'nun gelecek kuşaklara aktarılması için her koldan çalışmaların devam edeceğini vurgulayarak, şunları kaydetti:
"Safranbolu'da 1994'ten sonra da bu ivmeyi her geçen gün artırmış, günümüzde yerli ve yabancı turistlerle beraber (bu yılın 10 aylık döneminde) 1 milyon 200 bin turiste ulaşma seviyesine gelmiştir. Safranbolu, UNESCO ile koruma altındaki evleri, caddeleri, sokakları, kültürünü ve birikimini gelecek kuşaklara aktarmaya devam ediyor. Safranbolu'yu büyüklerimizden nasıl iyi bir şekilde teslim aldıysak biz de üstüne koyarak gelecek kuşaklara en iyi şekilde aktarmaya çalışacağız."
Ürkmezer, 17 Aralık Pazartesi günü Safranbolu Kaymakamlığı, Safranbolu Belediyesi ve İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü ile ortaklaşa 24. yıl etkinliği düzenleyeceklerini sözlerine ekledi.
Ersin Turan - AA