Geçtiğimiz hafta basın mensuplarını ağırlayan Sagalassos antik kentindeki arkeoloji kazılarında perşembe sabahı şehir Tanrıçaları arasında yer alan Şans Tanrıçası Tykhe'ye ait bir heykel başı bulundu. Kazı Başkanı Prof. Dr. Jeroen Poblome, yaklaşık 2 bin yıllık olduğu tahmin edilen bulguyu basın mensuplarına 'Taze taze, bu sabah çıktı' diyerek tanıttı.

Sagalassos antik kentinde en eski yerleşim izleri milattan önce 4 bin 200 yıllarına dayanıyor. Ortaya çıkarılan her yapı Anadolu’nun ve uygarlık tarihinin kültürel zenginliğine değer katıyor. İlk olarak 1990 yılında dünyaca ünlü arkeolog Prof. Dr. Marc Waelkens tarafından keşfedilen Sagalassos’a 2005 yılında Koç Topluluğu enerji şirketlerinden Aygaz ana sponsor olarak katıldı. 17 Temmuz’da Aygaz, bir grup gazeteciyi Sagalassos’a götürdü. Arkeolojik kazılarda gelinen nokta, yeni buluntular, restorasyon ve konservasyon çalışmaları, kazı başkanı Prof. Dr. Jeroen Poblome tarafından yerinde anlatıldı. 1991 yılından bu yana kazı ekibinde yer aldığını ve 2014’te de kazı başkanlığına atandığını belirten Poblome, “Kentin anıtsal merkezinin büyük bir kısmı ortaya çıkmış durumda. Yukarı ve aşağı agora etrafında gelişmiş olan Sagalassos kent merkezinde anıtlar toprak altında iyi korunmuş bulundu. Geçen 20 yılda, özgün yapı taşları kullanılarak bazı anıtların yeniden ayağa kaldırılması sağlandı. 2019 sezonunda İmparatorluk Dönemi’ne ait Roma Hamamı kompleksinde de onarım çalışmalarına devam ediyoruz” dedi.

Mitolojide ‘şans, talih tanrıçası’ olan Thyke heykelinin başı bulundu

Kazıyı gezdiğimiz günün ertesi sabahında ise büyük bir sürpriz yaşandı. Arkeologlar eski belediye binasının dolgu alanında büyük bir ‘tanrıça Thyke’ heykel başı buldular. Mitolojide ‘kader, şans, iyi ve kötü talih tanrıçası’ olarak bilinen Thyke heykelinin Hıristiyanlık sonrası mitolojik heykellerin ortadan kaldırılmasıyla dolgu alanına atıldığı düşünülüyor. MÖ 2. ya da 3. yüzyıla ait olduğu sanılan heykel başının alt kısmının da bulunması bekleniyor. Kazı Başkanı Prof. Dr. Poblome, siyah kadife bir bezle örttüğü heykel başını basın mensuplarına “Taze taze, sıcacık, bu sabah arkeolog arkadaşlarımız buldu” diyerek tanıttı. Önemli bir buluntu olduğuna dikkat çeken Poblome, “Sagalassos her kazı döneminde büyük sürprizlere gebe. Dünyaca tanınmasında bu sürprizler etkili oluyor” dedi.

Sagalassos, ayağa kaldırılan mimari yapıları ve yeni buluntuları ile dünya literatürüne girmeyi başardı. Antik kent, son yıllarda bilimsel yayınlarda adından sıkça söz ettiriyor. Bu durum ziyaretçi sayısını da artırdı. Yıllık 200 bine yakın yerli ve yabancı ziyaretçi ağırlayan kent, UNESCO Geçici Miras listesinde yer alıyor. Asıl listeye girmek için çalışmalar devam ederken kazı başkanı Poblome, antik dönemdeki gibi sokaklarında insanların gezdiği bir şehir olacağına dikkat çekiyor. Yaklaşık 3 bin parçasının tekrar bir araya getirilmesiyle ayağa kaldırılan Antoninler Çeşmesi’nden sonra, çeşmenin bulunduğu Yukarı Agora’daki restorasyon çalışmaları sürüyor. Son sekiz yılda, Yukarı Agora’nın dört köşesinde yer alan yaklaşık 11 metre yüksekliğindeki dört onursal sütun ve agoranın giriş-çıkışlarını sağlayan üç anıtsal kapının ayağa kaldırılması sonucu şehir mimari yapılarıyla görünür hale geldi.

Sagalassos UNESCO yolunda

- Anadolu’nun tarihi zenginliğinin gün ışığına çıkartılmasına ve bu eşsiz kültürel mirasın gelecek nesillere ve dünyaya yeniden kazandırılmasına büyük önem verdiklerini belirten Aygaz Genel Müdürü Gökhan Tezel şunları söyledi: “Tekrar suyla buluşturduğumuz Antoninler Çeşmesi’ni 2010 yılında dönemin Kültür ve Turizm Bakanı Ertuğrul Günay’ın da katıldığı bir törenle açtık. Sagalassos, Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesinde yer alıyor. Kültür ve Turizm Bakanlığımızla işbirliği içinde Sagalassos-Ağlasun kültürel ve doğal peyzajını Dünya Mirası Kalıcı Listesi’ne katmak için çalışmalara devam ediyoruz.”

Ömer Erbil - Hürriyet