Prof. Dr. Sergey Grigoryeviç Klyaştornıy kimdir?

Prof. Dr. Sergey Grigoryeviç Klyaştornıy (4 Şubat 1928 - 21 Eylül 2014) Rusya Bilimler Akademisi Doğu Elyazmaları Enstitüsü Merkezî ve Güney Asya Araştırmaları Bölümü Başkanı, ilk ve orta çağ Türk tarihi uzmanı, Türkolog.

Prof. Dr. Sergey Grigoryeviç Klyaştornıy 4 Şubat 1928’de Sovyetler Birliği, Beyaz Rusya Cumhuriyeti’ne bağlı Gomel şehrinde doğmuştur. 1945’te girdiği Leningrad Devlet Üniversitesi Şarkiyat Fakültesine bağlı Yakın ve Orta Doğu Ülkeleri Tarihi Bölümünü 1950’te bitirmiş, ardından 1950-1957 tarihleri arasında jeoloji alanında faaliyet gösteren A. P. Karpinksiy ilmî-araştırma Enstitüsünde çalışmıştır. 1957’de SSBC Bilimler Akademisi Şarkiyat Enstitüsü Leningrad şubesine bağlı Türkiyat ve Mongolistik dairesinde göreve başlayan Klyaştornıy, 1962’de A. N. Bernştam ve S. YE. Malov’un danışmanlığında “Orta Asya tarihi kaynağı olarak eski Türk runik anıtları” konulu doktora tezini savunmuştur. 1963’ten 2007’ye kadar Türkiyat ve Mongolistik dairesine başkanlık yapan bilim adamı, 1969-2009 yılları arasında da Leningrad (1991’den itibaren Sankt-Petersburg) Devlet Üniversitesi Türk Filolojisi Bölümünde derslere girmiştir. 1992’de profesör unvanı alan Klyaştornıy 995’ten itibaren 2009’a kadar aynı üniversitede yeni kurulan Merkezî Asya ve Kafkasya Bölümünde de hocalık yapmıştır. 2009’dan 2013’e kadar da Rusya Bilimler Akademisi Doğu Elyazmaları Enstitüsü Merkezî ve Güney Asya Araştırmaları bölümü başkanlığı görevini yürütmüştür.

Sergey Grigoryeviç Klyaştornıy  ilk ve ortaçağ Türk tarihiyle ilgili 14 kitap yanı sıra 300’den fazla makalenin de yazarıdır. Onun çalışmaları Rusça dışında İngilizce, Almanca, Türkçe, Fransızca, Çince, Japonca gibi dillerde yayımlanmıştır. Klyaştornıy başta Bugut yazıtı olmak üzere Moğolistan’da XX. yüzyılın ikinci yarısında bulunan runik Türk yazıtlarının mühim bir kısmının ilk mukayeseli yayımlarını yapmıştır.

Müteveffa bilim adamını pek çok meslektaşından ayıran önemli bir özelliği de alan araştırmalarına verdiği önemdir. Kendisinin katıldığı ve yönettiği bilimsel alan araştırmaları arasında 1947-1953 yılları arasında SSBC Bilimler Akademisi Maddî Kültür Tarihi Enstitüsünün yürüttüğü Pamir-Fergana ve Pamir-Alay ekspedisyonu, 1960-1965 yılları arasında Kırgız Bilimler Akademisi Tarih, Arkeoloji ve Etnografya Enstitüsünün Ketmentöbö bilim seferi, 1968-1973 SSBC Bilimler Akademisi Sayan-Tuva Epigrafik Ekspedisyonu, 1969-1990 SSCB ve Moğolistan Bilimler Akademileri Ortak Tarihi-Kültürel bilim seferleri zikredilebilir.

İlmî başarısı çok sayıda unvanla şereflendirilen S. G. Klyaştornıy’ın sahip olduğu san ve üyelikler arasında Kırgız Cumhuriyeti Bilimler Akademisi üyeliği, Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu şeref üyeliği, Ural-Altay Derneği üyeliği de vardır.