Çinileri dolayısıyla yabancı turistlerin Blue Mosque olarak nitelediği Osmanlı mimarisinin ilk ve tek 6 minareli ibadethanesi Sultanahmet Camisi, 400 yıllık tarihinin en kapsamlı restorasyonundan geçiriliyor.

Caminin tarihi ve restorasyon çalışmaları hakkında AA muhabirinin sorularını yanıtlayan İstanbul Vakıflar 1. Bölge Müdürü Mürsel Sarı, Sultanahmet Camisi'nin tarihinin en kapsamlı restorasyonunun yaklaşık 22 ay önce başladığını belirtti.

400 yıllık bu tarihi yapının yıllar içinde birçok kez restore edildiğini ifade eden Sarı, "En kapsamlı restorasyona başladık ve hızla devam ediyor. Ancak restorasyon yapmanın birtakım zorlukları var. Sultanahmet Camisi, İstanbulumuzun, ülkemizin en önemli eserlerinden biri. Mimar Sinan üslubunda Mimar Sedefkar Mehmet Ağa tarafından 1617 yılında inşaatı tamamlanmış. Rivayet olunur ki ilk kazmayı Padişah Sultanahmet koymuş, eteğinde toprak taşıdığı belirtilir. Çok önemli bir eser olması dolayısıyla ibadeti aksatmamamız gerekiyor, yoğun ziyaretçi akınını da engellemeden restorasyonu yapmak gerekiyordu. Onun için daha dikkatli çalışmayı gerektiren bir restorasyon." diye konuştu.

Eskiden beri caminin dış avlularının altında, tahliye kanalları olduğundan söz edildiğini anlatan Sarı, bunların rölevelerinin çıkarıldığını, İSKİ'den temin edilen kameralarla yeniden tespitlerin yapıldığını ve tespitler sonrasında kanallardaki balçığın temizlenmeye başlandığını söyledi.

Sarı, bu çalışmalar bittikten sonra avluda toplanan suyun, kanallar vasıtasıyla tahliye edilmesinin eserin geleceği açısından önemli olduğunu vurguladı.

- Kubbelerde ince kalem işleri yapılıyor

Caminin içine kurulan platformun üzerinde iskele inşa edilerek ana kubbeye ulaşıldığını belirten Sarı, şunları kaydetti:

"Ana kubbede daha önce çimento ile yapılmış sıvalar olduğu tespit edildi. Bunların raspa işlemleri bitirildi. Kalem işi projelerinin uygulanmasına başlandı. Dış mekanda kubbe üzerindeki kurşun işleri tamamlandı. Kubbenin etrafına çelik çemberle güçlendirme ve takviyeler yapıldı. Ağırlık kuleleri tamamlandı. 24 sütun üzerine, 30 adet kubbeden oluşan mermer kaplı orta avlu var. Her kubbenin altında çimentodan yapılmış sıvalar temizlendi. Kaba ve ince sıva işleri yapıldı. 30 kubbenin 15'inin kurşun işleri tamamlandı, diğerlerinin de yapımı devam ediyor."

- Minareleri güçlendiriliyor

Caminin güney batı tarafındaki minarenin şerefeye kadar sökülerek, taşlarının numaralandırıldığını anlatan Sarı, "Projeleri onaylandıktan sonra tekrar şerefeye kadar minare örüldü. Kuzey batıdaki ikinci minare ile Ayasofya tarafındaki minaredeki statik sıkıntılar da giderilecek. 2014 yılında bir minare sökülerek sağlamlaştırılmıştı." diye konuştu.

Caminin 400 yıllık tarihi kapılarının da cami avlusunda kurulan atölyede konservasyonlarının yapıldığını aktaran Sarı, "Sultanahmet Camisi, geleceğe daha güzel onarılmış şekilde taşınmış olacak." dedi.

- Mavi çinileri ihya ediliyor

Sultanahmet Camisi'nde 16 ve 17. yüzyılda üretilen Kütahya ve İznik'te üretilen 21 bin 43 adet çininin bulunduğunu belirten Sarı, sözlerine şöyle devam etti:

"Bu çinilerde 50 farklı desen var. İç duvarlarda bulunan çinilerin ve kalem işlerinin hakim tonu mavi olduğu için yabancılar burayı 'Mavi Cami' olarak adlandırmış. Birçok selatin camide hünkar mahfili vardır. Bu camide onun haricinde hünkar kasrı da bulunmaktadır. Namaz sonrası veya öncesinde padişahın dinlenmesi için yapılmış. Mimberi ve mihrabı ile çok önemli bir eser. Ana kubbenin altında 260 penceresi var. Bu da cami içinin aydınlık ve ferah olmasını sağlıyor.

Cami dört fil ayağı üzerine oturtulmuş. Bu da statik açıdan bütün yükü üzerine alan bir unsur. Fil ayakları içinde abdest almak için musluklar var. Bu da Sultanahmet Camisi'nin farklı bir özelliği. Restorasyonun sevindirici bir yönü var, statik açıdan herhangi bir olumsuzluğa rastlamadık. Sultanahmet Camisi'nin durumu statik açıdan iyi, herhangi bir olumsuzluk yok. Restorasyona başlarken, 4 yılda tamamlanmasını öngördük. Hedefimiz 4 yıl ama beklenmedik durumlarla karşılaşınca bu süreç uzayabiliyor. "

Caminin eski tuvaletlerinin olduğu yerde kazı yapıldığını, çevre düzenleme projesi ile birlikte yeni tuvaletlerin yapım işlerinin yürütüldüğünü aktaran Sarı, projeye başladıklarında yapım bedelinin 35 milyon lira olduğunu zaman içinde bu rakamın 55-60 milyon lirayı bulacağını belirtti.