Çevrimkaya Kalesi bir varmış, bir yokmuş!

Tekirdağ’da 2001 yılında tescillenen Helenistik dönem yapılarından Çevrimkaya Kalesi’nin tarihi eser statüsü, yakınında çalışan taşocağı şirketinin müracaatı ve Ankara’da bürokratların devreye girmesiyle kaldırıldı. Tekirdağ eski müze müdürü Mehmet Akif Işın isyan etti; “Orası kale değilse tüm emekliliğimi yakarım.”

Tekirdağ’ın Muratlı ilçesi Çevrimkaya Mahallesi’nde Tekirdağ Müze Müdürlüğü tarafından yüzey araştırmaları ile tespiti yapılan Helenistik dönem (MÖ 320 - 145) kalenin yeri belirlendi.

Müze fotoğraflarıyla birlikte “Trakya’da Helenistik döneme ait nadir kalelerden biridir” tespitiyle Edirne Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’na gönderdi. Kurul yerinde inceleme yaptığı kalenin yerleşim alanının koordinatlarını tespit etti. “Kaçak kazı ve maden arama tehlikesi” notuyla kale 1’inci derece arkeolojik sit alanı ilan edilerek 02.11.2001 tarih 7035 sayılı kararıyla tescillendi. Tekirdağ Arkeoloji Müzesi kalede kazı yapmak için sponsor bulamayınca tarihi kale kaderine terk edildi.

TAŞOCAĞI GÖZ KOYDU

Tescil kararının üzerinde tam 16 sene geçtikten sonra kaleye yakın yerde taşocağı açan şirketin gözü buradaki kalenin taşlarına takıldı. Önce Edirne Kültür Varlıkları Koruma Kurulu’na müracaat ederek Çevrimkaya Kalesi’nin sit derecesinin kaldırılmasını istedi. Maden ocağı işletenler burada kale olmadığını ileri sürüyordu. Kurul kendi uzmanlarını Çevrimkaya Kalesi’ne gönderdi. Yerinde yapılan incelemeler sonucunda oluşturulan rapor kalenin Helenistik dönem olduğunu ve tescilin devamı gerektiğini belirtiyordu. Edirne Koruma Kurulu 06.03.2017 tarihinde tescilin devamına karar verdi.

Gözünü tarihi kaleye dikenler bu karardan memnun olmadı. İtirazlarını Ankara’daki Kültür Varlıkları Koruma Yüksek Kurulu’na yaptılar. Buranın kale olmadığına dair Trakya Üniversitesi’nden Prof. Dr. Engin Beksaç’ın raporunu da delil olarak sundular. Kültür Bakanlığı Müsteşarı, Başbakanlık Müsteşar Yardımcısı, Kültür Varlıkları Müzeler Genel Müdürü, Vakıflar Genel Müdür Yardımcısı gibi 10 üst düzey bürokrat ve 3 akademisyenden oluşan Koruma Yüksek Kurulu 26.07.2017 tarihli karar ile “Kale değil” diyerek tescili kaldırdı.

SONDAJ YAPMADAN TESCİL DÜŞÜRÜLMEZ

16 yıl önce var olan arkeolojik veriler Koruma Kurulu tarafından yok sayıldı. Kalenin Helenistik dönem olduğunun tespitini yapan Tekirdağ Arkeoloji Müzesi eski müdürü Mehmet Akif Işın bu karara isyan etti. Işın, “Yüzey araştırması nedir bilmeyen uzmanlar kale yüzeyindeki otları görünce hiçbir şey yok zannettiler. Oysa yüzeyi ot kaplı arazilerde derinlemesine araştırma yapılmalıydı. Bundan sora kaledeki tahribattan Koruma Yüksek Kurulu sorumlu olacak. 1’inci derece arkeolojik sit alanlarında sondaj kazısı yapılmadan tescil düşürülemez. Dava açtık” dedi.

Ömer Erbil - Hürriyet