"Haberleri duyar duymaz çok heyecanlandım. Ben dedem ile ilgili çok araştırma yaptım"

Rus Tümgeneral Vasiliy Geyman’ın torunu Boris Akimov, Ardahan’da bulunan tabut içindeki iskeletin Rus Tümgeneral Geyman’a ait olabileceğini ve kanıtlanması durumunda Rusya’da gömülmesini istedi.

Oldukça heyecanlı olduğunu söyleyen Akimov, “Haberleri duyar duymaz çok heyecanlandım. Ben dedem ile ilgili çok araştırma yaptım. En son Ermenistan’ın Gümrü kentinde toplu mezarda toprağa verildiğini biliyordum. Fakat mezar listesinde dedemin ismi yoktu. Dolayısıyla bugüne kadar çok aradım. Nihayet haberi ve fotoğrafı görür görmez çok heyecanlandım. Çok fazla şey örtüşüyor. Örneğin vefat ettiği tarih ve yer.  Rusya’nın Ankara Büyükelçiliği’ni aradım. Konuyla ilgili resmi bir bilginin olmadığını söylediler. Telefonumu aldılar. DNA örneği vermeye hazırım. Tabutun dedeme ait olabileceği haberlerini basında gördüm. Şükranlarımı iletiyorum. Benim tanıdığım tarihçiler de tabutun dedeme ait olabileceğini düşünüyor. Tabii bazı tarihçilere göre, konu çok karmaşık. Çeşitli iddialar var. Ama ben tabutun dedem Geyman’a ait olduğunu düşünüyorum.”

“Rusya’da toprağa verilmesini istiyorum”

Boris Akimov, Ardahan’da apartman inşaatı için temel kazısı yapılırken bulunan tabutun dedesi Geyman’a (1823-1878) ait olduğunun kanıtlanması durumunda generalin Rusya’da toprağa verilmesini arzu ettiğini söyledi.

Akimov, “Türkiye basınında yayınlanan tabut fotoğraflarını iki gündür inceliyorum. İçimde bir his var: Bu dedem Vasiliy Geyman’ın tabutu. Eğer her şey kanıtlanırsa bu durumda dedemin Rusya’da askeri bir törenle toprağa verilmesini arzu ediyorum. Defin törenine Rus ve Türk yetkililerin de katılmasını arzu ediyorum. Geçmiş savaşlar geçmişte kalsın. Bu bizim ortak tarihimiz. Tören iki halkın, iki ülkenin daha da yakınlaşması için güzel bir vesile olur. Tarihi olaydan ders çıkartılması gerektiğine inanıyorum.”

İnşaat kazısında bulunmuştu

Ardahan’da apartman inşaatı için yapılan temel kazısında, 1877-1878 Osmanlı – Rus savaşına katıldığı düşünülen Rus generale ait bir mezar bulunmuştu. Karagöl Mahallesi’nde iş makinasıyla temel kazısı yapılırken bulunan ve üzerinde haç işareti olan tabutun içerisinde bir Rus generaline ait olduğu düşünülen iskelet, bot ve palto bulunmuştu.

Arkeolog Solaklıoğlu, yaptıkları incelemelerde Rusların 1878’den sonra buraya yerleşmesini göz önüne alarak muhtemelen o dönemde yaşamış bir Rus generale ait bir tabut olduğunu tahmin ettiklerini belirtmişti.

Çizmeleri hiç yıpranmamış

Tabuta ilişkin detaylı bilgi veren Kars Müze Müdürü Necmettin Alp, “Müze Müdürlüğünden iki uzman arkeolog, Ardahan Kültür ve Turizim Müdürlüğü’nden personelin katılımıyla bir heyet huzurunda tabutun kapağı açıldı. Tabutta muhtemelen Rus işgali döneminde yani 93 harbinden sonra 1878-1917 tarihleri arasında Ardahan’ın Rus işgalinde kaldığı tarihlerde Ardahan’da bulunan bir askeri birlikteki Rus subaya ait elbisesi ile üniformasıyla birlikte iskelet bulunmuş. Tabutun içerisinde başka da taşınır kültür varlığına rastlanmamıştır. İncelemeler tamamlandıktan sonra tabut, Cumhuriyet Savcılığının talimatıyla tabut Emniyet Müdürlüğü ekiplerinin eşliğinde Kars Müzesi’ne getirildi. Yapılan incelemede tabutun uzunluğu 2 metre, yüksekliği 90 santim. Üzerinde haç işareti bulunan kapaklı tabutta subayın çizmeleri hiç yıpranmamış. Askeri üniformalı, sakallı bir Rus subaya ait. Apolettte 3 yıldız ve 20 rakamı var. Rus subay bu general de olabilir. Rus subayının iskeletinin bulunduğu tabut mühürlenerek koruma altına alındı.” dedi.

Rus Tümgeneral Vasiliy Geyman Kim?

Tarihi bilgilere göre, Geyman’ın 13 Nisan’da 1878 yılında Kars’ta veba hastalığından dolayı hayatını kaybetti. O dönem Rus askeri tarihi bilgilerde Ardahan’ın Kars’a ait bir eyalet olarak görüldüğü biliniyor.

Tümgeneral Geyman, 1839 yılında orduda göreve başladı. Kafkasya’da askeri operasyonlara katıldı. Rusya tarihinde “Kafkasya’nın fatihi” olarak tanınan bir general. 1877-1878 yılında Rus-Türk savaşına general olarak katıldı. Ardahan kalesinin alınmasında gösterdiği kahramanlıktan dolayı Çarlık yönetimi tarafından altın ve pırlanta kaplamalı kılıç ve çok sayıda madalyalarla ödüllendirildi. Kars, Ardahan bölgesindeki çatışmalarda Muhtar Paşa ve İsmail Paşa komutasındaki Osmanlı birliklerine karşı savaştı. Hastalandı ve 13 Nisan’da Kars’ta hayatını kaybetti.

Rus tarihi bilgilerde nerde toprağa verdiği konusunda bilgi yok. Sadece bir Rus sitesinde Geyman ailesi hakkında yazılan bilgilerde Tümgeneral Vasiliy Geyman’ın Kars’ta 1878 yılında toprağa verildiği yazılıyor.

Rusya’nın Kuzey Kafkasya bölgesinde generalin adına bir köy ve bir dağ var: Geymanovskaya Kozak köyü (Kuban bölgesi) ve Geyman dağı (Tuapse bölgesinde). Geyman’ın yeğeni Aleksandr Geyman’ın da Rus ordusunda tümgeneral rütbesiyle görev yaptığı biliniyor.

AA