Dünya Mirası Listesi'ne iki alanının daha eklenmesiyle Türkiye'deki miras alanı 21'e ulaştı. İşte tam liste olarak Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki eserleri ve bu listeye girmek için sırada bekleyen UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanlar

Dünya Miras Komitesi'nin Genişletilmiş 45. Oturumu'nda Türkiye'nin iki alanı daha Dünya Mirası Listesi'ne kaydedildi.

Türkiye'de bulunan dünyadaki en önemli arkeolojik alanlardan biri "Gordion antik kenti" ile "Anadolu'nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri"nin, UNESCO'nun Suudi Arabistan'ın Riyad şehrinde düzenlenen Dünya Miras Komitesi'nin Genişletilmiş 45. Oturumu'nda Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilmesiyle Türkiye'deki toplam miras alanı sayısı 21'e ulaştı.

Gordion antik kenti, sahip olduğu özgün ve istisnai evrensel değerleri dolayısıyla Türkiye'nin 20. varlığı olarak Dünya Mirası Listesi'nde yerini aldı.

Frigler’in siyasi ve kültürel başkenti olarak bilinen Gordion Arkeolojik Alanı'nı oluşturan en önemli unsur Gordion Sitadel Höyüğü, Erken Dönem Frig kalesi surları ve anıtsal yapıları dönemin Anadolu'daki eşsiz örneğini teşkil ediyor.

Yaklaşık M.Ö. 2500 yıllarında (Erken Bronz Çağı) Gordion'da başlayan yerleşim şu anda antik kentin bitişiğinde yer alan Yassıhöyük Mahallesi'nde halen devam ediyor. 4 bin 500 yıllık uzun bir zaman dilimi süresince Gordion veA çevresindeki yerleşim çok az kesintiye uğrarken, bu durum 4 bin 500 yıllık yerleşim tarihiyle Gordion'u dünyanın en uzun süre yerleşimin görüldüğü nadir alanlarından biri yapıyor.

"Anadolu'nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri" Dünya Mirası Listesi'ne kaydolması ile Türkiye'deki toplam miras alanı sayısı 21'e yükseldi.

Her biri beş ayrı şehirde yer almasına karşın, ortak özelliklere sahip olan bu camiler, hipostil planlı anıtsal ahşap cami tipolojisinin Orta çağ Dönemi Anadolu'sundaki en önemli temsilcileri.

13. ve 14. yüzyıllarda özellikle Anadolu'nun iç ve batı bölgelerinde inşa edilen bu yapılardaki ahşap kullanımı, Türklerin Orta Asya ve Horasan bölgesindeki mimari üslubunu hatırlatmakla birlikte Anadolu'daki yerel gelişmeleri de yansıtıyor. Anadolu'daki ahşap destekli cami tipolojisinin erken örneklerini sunan bu yapılar, Türk mimarlık tarihinde önemli bir döneme tanıklık etmelerinin yanı sıra, Orta Çağ'dan günümüze kalan iyi korunmuş ahşap destekli camiler olmaları nedeniyle genel olarak İslam mimarlık tarihi açısından da önem sahip.

Bu camiler Beyşehir Eşrefoğlu Camii (Konya), Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir), Afyonkarahisar Ulu Camii, Kasabaköy Mahmut Bey Camii (Kastamonu) ve Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii (Ankara) olmak üzere beş ayrı yapıdan oluşuyor ve ülkemizin ilk seri adaylığını teşkil ediyor.

Dünya Mirası Listesi'ne kaydedilen ve aynı zamanda ahşap oymacılığı açısından da önem taşıyan camilerin kapıları, minberleri, sütun başlıkları, tavan kirişleri ve konsollarında görülen özenli ahşap işçiliği; ustaların isimlerinin kayıtlı olduğu kündekari tekniğindeki ahşap minberleri ve "kalem işi" adı verilen bezemeleri olağanüstü bir marangozluk becerisi ve estetik anlayışı sergiliyor.

Türkiye'nin sahip olduğu evrensel ve kültürel değerlerin korunması, gelecek nesillere aktarılması ve ülkemizin tanıtımı açısından UNESCO tarafından Türkiye'nin iki alanının daha aynı oturumda Dünya Mirası Listesi'ne kaydolması büyük bir başarı olarak nitelendiriliyor.

Türkiye'nin UNESCO Daimi Temsilcisi, Dünya Mirası Listesi'ne giren iki alan nedeniyle onur duyduğunu söyledi

Türkiye'nin UNESCO Daimi Temsilcisi Gülnur Aybet, toplantıda yaptığı konuşmada, Gordion Antik Kenti ve Anadolu’nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri'nin listeye alınması dolayısıyla memnuniyetini dile getirerek bundan onur duyduğunu dile getirdi.

Aybet, bu kararların Anadolu'nun zengin kültürel mirasını koruma ve kutlama için paylaştıkları bağlılığı gösterdiğini belirterek iki alanın da Dünya Mirası Listesi'ne alınmasının bu tarihi eserleri korumak için çaba gösteren pek çok kişinin ve örgütün sayesinde olduğunu kaydetti.

Anadolu'nun Ortaçağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri'nin yaklaşık 700 yıl önce inşa edildiğini aktaran Aybet, bu eserlerin yüzlerce yıllık tarih, kültür ve ruhaniliği yansıttığını ve Orta Çağ Anadolusu'nu tanımlayan sanatçılığı, yenilikçiliği ve kültürel farklılığı gösterdiğini ifade etti.

Aybet, Gordion'un zengin tarihiyle Anadolu'da binlerce yıl önce yaşayan insanların dayanıklılığını gösterdiğini ve bu antik kentin onların yaşantısına ışık tuttuğunu belirtti.

Gordion'un Dünya Mirası Listesi'ne kaydolmasını kutlamak amacıyla UNESCO Türkiye Daimi Temsilciliği ve Türkiye'nin UNESCO Daimi Temsilcisi Aybet'in ev sahipliğinde Riyad'da dün bir yan etkinlik de düzenlendi.

Etkinliğe UNESCO Daimi Temsilcileri, UNESCO Sekretaryası ve Dünya Miras Komitesi katılımcıları, Ankara Ticaret Odası, Polatlı Belediyesi, Ankara Büyükşehir Belediyesi, Gürsoy Grup temsilcileri, Kültür ve Turizm Bakanlığı ve UNESCO Türkiye Milli Komisyonu yetkilileri, Türkiye'nin Riyad Büyükelçisi Fatih Ulusoy ve Gordion Kazı Başkanı Prof. Brian Rose katıldı.

Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Listesi’ndeki Alanları

1. Divriği Ulu Camii ve Darüşşifası (Sivas) 1985
2. İstanbul'un Tarihi Alanları (İstanbul) 1985
3. Göreme Millî Parkı ve Kapadokya (Nevşehir) 1985 (Karma Miras Alanı)
4. Hattuşa: Hitit Başkenti (Çorum) 1986
5. Nemrut Dağı (Adıyaman) 1987
6. Hieropolis-Pamukkale (Denizli) 1988 (Karma Miras Alanı)
7. Xanthos-Letoon (Antalya-Muğla) 1988
8. Safranbolu Şehri (Karabük) 1994
9. Truva Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 1998
10. Edirne Selimiye Camii ve Külliyesi (Edirne) 2011
11. Çatalhöyük Neolitik Alanı (Konya) 2012
12. Bursa ve Cumalıkızık: Osmanlı İmparatorluğunun Doğuşu (Bursa) 2014
13. Bergama Çok Katmanlı Kültürel Peyzaj Alanı (İzmir) 2014
14. Diyarbakır Kalesi ve Hevsel Bahçeleri Kültürel Peyzajı (Diyarbakır) 2015
15. Efes (İzmir) 2015
16. Ani Arkeolojik Alanı (Kars) 2016
17. Aphrodisias (Aydın) 2017
18. Göbekli Tepe (Şanlıurfa) 2018
19. Arslantepe Höyüğü (Malatya) 2021
20- Gordion Antik Kenti - Ankara (2023)
21- Anadolu'nun Orta Çağ Dönemi Ahşap Direkli ve Kirişli Camileri (Konya'daki Beyşehir Eşrefoğlu Camii, Eskişehir'deki Sivrihisar Ulu Cami, Kastamonu'daki Kasaba Köy Mahmut Bey Camii, Ankara'daki Ahi Şerefeddin (Arslanhane) Camii ve Afyonkarahisar Ulu Camii) (2023)

Türkiye’nin UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesindeki Alanları

Karain Mağarası (Antalya) 1994
Urartu ve Osmanlı Eski Yerleşimi Ahlat Mezar Taşları (Bitlis) 2000
Alahan Manastırı (Mersin) 2000
Alanya (Antalya) 2000
Harran ve Şanlıurfa (Şanlıurfa) 2000
İshakpaşa Sarayı (Ağrı) 2000
Konya Selçuklu Başkenti (Konya) 2000
Mardin Kültürel Peyzajı (Mardin) 2000
Selçuklu Kervansarayları Denizli-Doğubayazıt Güzergâhı 2000
St. Nicholas Kilisesi (Antalya) 2000
St. Paul Kilisesi, St. Paul Kuyusu ve Tarihi Çevresi (Mersin) 2000
Sümela Manastırı (Trabzon) 2000
Likya Uygarlığı Antik Kentleri (Antalya ve Muğla) 2009
Perge Arkeolojik Alanı (Antalya) 2009
Sagalassos Arkeolojik Alanı (Burdur) 2009
Eşrefoğlu Camii (Konya) 2011
Hatay, St. Pierre Kilisesi (Hatay) 2011
Aizanoi Antik Kenti (Kütahya) 2012
Beçin Ortaçağ Kenti (Muğla) 2012
Birgi Tarihi Kenti (İzmir) 2012
Gordion (Ankara) 2012
Hacı Bektaş Veli Külliyesi (Nevşehir) 2012
Hekatomnos Anıt Mezarı ve Kutsal Alanı (Muğla) 2012
Niğde'nin Tarihi Anıtları (Niğde) 2012
Mamure Kalesi (Mersin) 2012
Odunpazarı Tarihi Kent Merkezi (Eskişehir) 2012
Yesemek Taş Ocağı ve Heykel Atölyesi (Gaziantep) 2012
Zeugma Arkeolojik Alanı (Gaziantep) 2012
Sardes Antik Kenti ve Bintepeler Lidya Tümülüsleri (Manisa) 2013
Laodikeia Arkeolojik Alanı (Denizli) 2013
Akdeniz’den Karadeniz’e Kadar Ceneviz Ticaret Yolu’nda Kale ve Sur Yerleşimleri 2013
Anadolu Selçuklu Medreseleri (Konya, Kayseri, Sivas, Erzurum, Kırşehir) 2014
Anavarza Antik Kenti (Adana) 2014
Kaunos Antik Kenti (Muğla) 2014
Korykos Antik Kenti (Mersin) 2014
Kültepe - Kanesh Arkeolojik Alanı (Kayseri) 2014
Çanakkale ve Gelibolu 1. Dünya Savaşı Alanları (Çanakkale) 2014
Eflatun Pınar: Hitit Kaya Anıtı (Konya) 2014
İznik (Bursa) 2014
Mahmutbey Camii (Kastamonu) 2014
Ahi Evran Türbesi (Kırşehir) 2014
Vespasianus - Titus Tüneli (Hatay) 2014
Zeynel Abidin Camii ve Mor Yakup (St. Jacob) Kilisesi (Mardin) 2014
Akdamar Kilisesi (Van) 2015
Aspendos Antik Kenti Tiyatrosu ve Su Kemerleri (Antalya) 2015
Eshab-ı Kehf Külliyesi (İslami-Osmanlı Sosyal Kompleksi) (Kahramanmaraş) 2015
Mudurnu Tarihi Ahi Kenti: Ahiliğin Tanıkları (Bolu) 2015
Dağlık Frigya (Eskişehir, Kütahya, Afyon) 2015
Stratonikeia Antik Kenti (Muğla) 2015
Uzunköprü (Edirne) 2015
İsmail Fakirullah Türbesi ve Işık Kırılma Mekanizması (Siirt) 2015
Yıldız Sarayı Kompleksi (İstanbul) 2015
Bodrum Kalesi (Muğla) 2016
Sivrihisar Ulu Camii (Eskişehir) 2016
Hacı Bayram Camii ve Çevresindeki Tarihi Alanlar (Ankara) 2016
Sultan II. Beyazıd Han Külliyesi (Edirne) 2016
Nuruosmaniye Külliyesi (İstanbul) 2016
Malabadi Köprüsü (Diyarbakır) 2016
Tuşpa/Van Kalesi, Van Tarihi Kenti ve Höyüğü(Van) 2016
Kibyra Antik Kenti (Burdur) 2016
Yivli Minare Camii (Antalya) 2016
Assos Arkeolojik Alanı (Çanakkale) 2017
Ayvalık Endüstriyel Peyzajı (Balıkesir) 2017
İvriz Kültürel Peyzajı (Konya) 2017
Priene Arkeolojik Alanı (Aydın) 2018
Gaziantep Yeraltı Suyu Yapıları: Livas ve Kasteller (Gaziantep) 2018
Erken Dönem Anadolu Türk Mirası: Danişmend Beyliği Başkenti Niksar (Tokat) 2018
Justinian Köprüsü (Sakarya) 2018
Sarıkaya Roma Hamamı (Yozgat) 2018
Harput Tarihi Kenti (Elazığ) 2018
İzmir Tarihi Liman Şehri (İzmir) 2020
Koramaz Vadisi (Kayseri) 2020
Zerzevan Kalesi ve Mithraeum (Diyarbakır) 2020
Karatepe Aslantaş Arkeolojik Alanı (Osmaniye) 2020
Beypazarı Tarihi Kenti (Ankara) 2020
Mardin Midyat Çevresi (Tur Abdin) Geç Antik ve Orta Çağ Kilise-Manastırları (Mardin) 2021

Karma (Doğal ve Kültürel) Miraslar:

Harşena Dağı ve Pontus Kralları Kaya Mezarları (Amasya) 2015
Güllük Dağı-Termessos Milli Parkı (Antalya) 2000
Kekova (Antalya) 2000
Kemaliye Tarihi Kenti (Erzincan) 2021

Doğal Miras Alanları:

Tuz Gölü Özel Doğa Koruma Alanı (Ankara-Konya-Aksaray) 2013
Kızılırmak Deltası Kuş Cenneti (Samsun) 2016
Ballıca Mağarası Tabiat Parkı (Tokat) 2019  

Arkeolojikhaber.com / AA