Tykhe kimdir?

1. Tykhe: Yunan inanç sisteminde kader tanrıçası.

Romalılar onu Fortuna adıyla benimsemişlerdir. Hesiodos’a göre Okeanos ve Tethys’in kızıdır. Diğer yazarlar ise babasının Zeus olduğunu yazmışlardır.

Moira gibi Tykhe de, doğumdan ölüme, insanların başına gelen her şeyden sorumlu idi. Tanrıların ve insanların yaptıklarını tartar ve hak ettiklerini verirdi.

Çok zengin insanları cezalandırdığına inanılan Nemesis’le özdeşleştirilmiştir. Diğer insan biçimli tanrılardan farkı olarak kişiye özel olma yönü de vardır.

Kimi Yunanlılar kendi Tykhe’lerine inandıklarını söylermiş.

Caesar’ın kendi Tykhe’sine olan güveni meşhurdur.

Elinde bereket boynuzu yahut bir gemi dümeniyle veya yuvarlanan bir küre üzerinde kanatlı olarak tasvir edilir.

MÖ 4. yüzyıldan sonra Thebai, Atina, Lebadeia, Megara, Sikyon ve Hermione’de tapınımı yaygınlaşmıştır.

2. Tykhe: Tykhe Okeanos kızlarından biridir.

Latince adı Fortuna olan bu tanrıça Behçet Necatigil'in "Mitologya"sında şöyle tanımlanır: "Uygun kader, şans, umulmayan başarı tanrıçası, Homeros'un eserlerinde görülmez, en eski şairler içinde onun en güzel tasviri Pindaros'tadır.  Hellenismus devrinde Tykhe, bütün öteki tanrıları unutturan çok yaygın bir tanrıça oldu. Caesar'ın kendi Tykhe'sine olan güveni meşhurdur. Bu güven, onu sonunda bütün ikazları hiçe sayarak mahvolmaya götürdü. Tebdil giymiş olarak, bir balıkçı kayığında Dyrrhachıum'dan İtalya'ya geçmek isterken, kayıkçının fırtınadan çekinmesi üzerine, ona şöyle bağırmıştı: 'Durma, sen Caesar'ı ve Caesar'ın Tykhe'sini götürüyorsun!'.

Tanrıça Tykhe, resimlerde çok yer alır. Elinde bereket boynuzu yahut bir gemi dümeniyle veya yuvarlanan bir küre üzerinde kanatlı olarak tasvir edilir. Yunanlılar şansın açık olsun yerine 'Agathe Tykhe' (İyi Tykhe ile!) deyimini kullanırlardı. İtalya'da Latium bölgesinde eski bir kültü olan şans, baht tanrıçası Fortuna, İsa'dan önce birinci yüzyıldan sonra Yunanlıların Tykhe'siyle özleştirildi, Tykhe'nin Latince adı oldu".