İran'ın kuzeybatısında yer alan, kuraklığın etkisindeki Urumiye Gölü'nün bir yıl içinde yaklaşık yüzde 30 küçüldüğü bildirildi.

İran resmi haber ajansı IRNA'ya konuşan Batı Azerbaycan Bölgesel Su Şirketi Koruma ve İşletme Başkan Yardımcısı Cevad Muhammedi, bu hafta yapılan son gözleme göre daha önce 3 bin 575 kilometrekare olan Urumiye Gölü'nün alanının 2 bin 324 kilometrekareye gerilediğini belirtti.

Göldeki su seviyesinin ise 1270 metre 73 santimetre olarak ölçüldüğünü aktaran Muhammedi, bunun geçen yılın aynı dönemine göre 63 santimetrelik düşüşe işaret ettiğini söyledi.

Muhammedi, Urumiye Gölü'nün su hacminin de geçen yıla göre yaklaşık 2 milyar metreküp azalarak 2,98 milyar metreküpe düştüğü bilgisini verdi.

Son iki yılda metrekareye düşen yağış oranındaki azalmanın Urumiye Gölü'nün seviyesinin gerilemesinde etkili olduğu belirtiliyor.

- Urumiye Gölü

Urumiye Gölü, İran'ın kuzeybatısında, Batı Azerbaycan eyaleti ile Doğu Azerbaycan eyaleti arasında bulunuyor. Adını Azeri Türkleri ve Kürtlerin birlikte yaşadığı Urumiye şehrinden alıyor.

Dünyanın en büyük ikinci tuz gölü olarak bilinen ve Türkiye sınırına da yakın olan Urumiye Gölü, Van Gölü'ne 147 kilometre uzaklıkta bulunuyor.

En derin yeri yaklaşık 16 metre olan gölün suyu 1995'ten beri hızla azalıyor. Göldeki kuruma nedeniyle bölge tuz çölüne dönüşüyor.

- Tuz çölüne dönüşün sebepleri

Urumiyeli çevreciler, gölün kuruması konusunda dört temel sebebi dile getiriyor. Onlara göre, birinci sebep iklim değişikliğinden ötürü yaşanan kuraklık. Yağmur ve kar sularının azalması nedeniyle gölün su seviyesi her geçen yıl azaldı.

Gölün kurtarılması için zaman zaman eylem yapan çevreciler, diğer nedenleri ise şöyle sıralıyor:

"Göle su sağlayan nehirlerin üzerinde 43 baraj inşa edildi. Barajlardaki su seviyelerinin de düşüklüğü nedeniyle göle su aktarılmadı. Tahran yönetimi Urumiye-Tebriz yolunu gölün ortasından geçirdi. Göl ikiye bölündü. Bu yolun yapımı için dağlar yok edilerek göl dolduruldu. Doldurulma nedeniyle göl içindeki kaynaklar kurudu. İnşa edilen yol ve köprü göle büyük zarar verdi.”

Tahran yönetimi, gölü eski haline getirme hedefiyle Aras Nehri’nden su taşımak dahil ülkenin en büyük çevre projesini başlatmıştı.

Havzadan havzaya su transferi projelerinin hayata geçirilmesiyle ilerleyen dönemlerde Urumiye Gölü'nün seviyesinin yükseltilme olasılığı bulunuyor.

AA Haydar Şahin