İki bin yıldır fazla süredir neler yazılı olduğu merak edilen kömürleşmiş sayfalardaki antik metinler artık 'okunabiliyor'

Yaklaşık 2000 yıl önce, Vezüv Yanardağı patladı ve iki şehir onun püskürttüğü küllere gömüldü. 

MS 79'da patlayan Vezüv'ün tarihten sildiği iki kent Pompeii ve Herculaneu'du. 

Herculaneum'da küller altında kalan bir de kütüphane vardı. Yaklaşık 260 yıl önce keşfedilen bu kütüphanede
küller altında kömürleşmiş kitaplar ve eski papirüs sayfaları yer alıyordu. 

Araştırmacılar, 18. yüzyıldan bu yana Herculaneum  metinlerinde neler yazdığını merak ediyorlardı. Dünyanın dört bir yanındaki bilim insanları onların bir daha okunamayacağının üzütüntüsü içindeydi. Ancak idealist bazı bilim adamları, onları okuyacak bir teknoloji bulunabileceği ümidini hiç kaybetmediler. Ve son on yılda bu yönde hayli hızlı mesafe alındı.  Havasız ortamda kalan kitap ve bütünlüğünü koruyabilmiş sayfalar, modern bilim sayesinde, nihayet okunabildi.  Teknoloji, bilim adamlarına binlerce yıldır okuma imkanı bulunmayan eski kitapları okumada yardımcı olabilir.

Okuma işlemi kolay olmadı. Yanardağ lavlarının çıkardığı yangından kurtulan sayfalar, son derece kırılgandı ve en ufak dokunuşta parçalanıp, dağılacak haldeydi. Yani sayfaların elle dokunarak ya da açılarak okuması imkansızdı. 

Araştırmacılar artık kitapları açmadan okumayı başarabiliyorlar.  Tomografik Röntgen taraması yöntemiyle ( X-ray phase-contrast tomography.) bu mümkün. 

Avrupa Radyasyon Sinkrotron Tesisinde, X-ışını faz-kontrast tomografisi olarak adlandırılan süreçte, Herculaneum metinleri çözülmeye başlandı. Eski filozof Philodemus'un siyasi retorik üzerine yazdığı iki sayfanın içeriği bu teknoloji sayesinde eski Yunanca'dan İngilizceye çevriliyor ve yakında bilimsel bir dergide yayınlanacak.

Toplamda altı adet Herculaneum metninin çözülme çabaları sürüyor.

İtalya Ulusal Araştırma Konseyi araştırmacısı ve fizikçi Alessia Cedola "Bu teknolojinin amacı, çok hasar gören eski elyazmalarını okumak ve onları tüm sanat tarihçileri, müzeciler ve kütüphaneciler tarafından erişilebilir kılmak" diyor.

Kim bilir çok yakında daha da gelişen teknolojiyle filozof Philodemus and öğrencisi Virgil'in eserlerinin daha fazlası kurtarılabilir... 

arkeolojikhaber.com