Nijerya'da 16. yüzyılda yaşamış "Sauraniyar Zazzau" olarak bilinen Zaria Kraliçesi Amina, bugün hala ülkenin en önemli kadın savaşçılarından biri olarak anılıyor.

Tarihte Afrikalı kadınların, anne, eş, eğitmen, işçi gibi kimliklerinin ötesinde ülke ve bölgelerinin bağımsızlığı için zaman zaman savaşçı rolü de üstlendiği biliniyor.

Onlardan birisi olan Sauraniyar Zazzau nam-ı diğer Zaria Kraliçesi Amina da toprakları için savaşan kadınlar arasında yer alıyor.

 Amina, eski adı Zazzau olan bugünkü Kaduna eyaletindeki Zaria şehrinde 1533'te Hausa kabilesinde doğdu.

Babası Zaria Kralı olan Amina, dedesi Sarkin Nohir'in yanında siyaset, bölgesel konular ve askeri meseleler konusunda özel eğitim alarak büyüdü.

- 16 yaşında veliaht prenses oldu

Amina, 16 yaşına geldiğinde veliaht prenses oldu ve bu unvanı sayesinde kendisine 40 kadın yardımcı hediye edildi.

Kendisiyle evlenmek isteyen çok kişi olmasına rağmen Amina, hayat boyu kimseyle evlenmedi.

Babası Mai Martaba Sarki Nikatau'nun 1566'da vefatından sonra tahta Amina'nın ağabeyi geçti. Amina da böylece askeri gücü ele geçirerek sarayın baş savaşçısı haline geldi.

- 34 yıl Zazzau için savaştı

Ağabeyinin ölümünden sonra hem Zazzau bölgesinin hem de o dönem Afrika'nın ilk kraliçesi olan Amina, üç ay sonra 20 bin kişilik bir ordu kurdu.

Amina, Zazzau'nun Kuzey Afrika'nın en önemli 3 ticaret koridorunun kesişme noktasında yer alması nedeniyle ordusuyla birçok sefere çıktı, 34 yıl boyunca durmadan savaştı.

Zazzua, tarihinin en geniş yüz ölçümüne de Amina dönemindeki fetihlerle ulaştı.

- "Erkek kadar muktedir"

Amina'nın, Zazzau ordusunda ilk miğfer ve zırh kullanan kişi olduğuna da inanılıyor.

Nijerya'nın kuzeyinde bugün hala sıkça rastlanan şehir ve köylerin dışına sur niyetiyle inşa edilen duvarların da ilk kez Amina döneminde kullanıldığı biliniyor.

Kraliçe Amina, 1610'da Attaagar'da hayata veda etse de bugün hala cesareti, askeri zekası ve dönemin erkek egemen toplumunda başarılı liderliğiyle hatırlanıyor.

Yerel kaynaklarda ise Amina için "Yar bakwa yara ta san" (Erkek kadar muktedir) tanımı kullanılıyor.

Amina'nın ismi birçok eğitim kurumuna verilirken büstü de Nijerya Ulusal Sanat Tiyatrosu'nda bulunuyor.

1990'larda tüm dünyada üne kavuşan, Türkiye'de de Zeyna: Savaşçı Prenses (Xena: Warrior Princess) ismiyle tanınan dizideki Zeyna karakterinin de Amina'dan esinlendiği belirtiliyor.

AA Adam Abu-bashal