Çaycuma ilçesinin Filyos beldesinde yer alan Tieion antik kentinde kazı çalışmaları yeniden başladı.

ZONGULDAK: Zonguldak'ın Çaycuma ilçesinin Filyos beldesinde yer alan ve "Karadeniz'in Efes'i" olarak adlandırılan Tieion antik kentinde kazı çalışmaları yeniden başladı.

Karabük Üniversitesi Fen Edebiyat Fakültesi öğretim üyesi ve Filyos kazı başkanı Yrd. Doç. Dr. Şahin Yıldırım,  yaptığı açıklamada, 10 yıl önce başlatılan ve dönemler halinde devam eden kazı çalışmalarında iki önemli bulguya rastlandığını söyledi.

Bu önemli bulguların M.Ö. 7. yüzyıla ait seramik ve demirci atölyeleri olduğunu ifade eden Yıldırım:

"Bu seneki kazılarda özellikle bizim ilgimizi çeken, Ortaçağ kilisesinin olduğu bölümde atölyelerin bulunmasıdır. Bizans kilisesinin hemen yanında yer alan bir demirci atölyesiyle karşılaştık. Bu bizim için önemli bir bulguydu. Aynı zamanda hem yukarı terasta, hem de aşağı terasta seramik fırınlarının kalıntıları ve parçalarıyla karşılaştık. Bu da burada bir seramik üretiminin, yerel atölyelerin olduğunun göstergesidir." dedi.

Çok sayıda insan iskeleti

İnsan iskeletlerine rastladıklarını ve ölüm nedenlerinin araştırıldığını anlatan Yıldırım, "Bu iskeletlere sıklıkla karşılaşmamız buranın, Bizans döneminde metropol olduğunu gösteriyor. 40 mezardan oluşan bir bölüm ortaya çıktı. Bunlar üzerinde de çalışmalar devam ediyor. Geçen yıllarla birlikte şu ana kadar 130 insan iskeletine rastladık. Bu da bize M.S. 9. yüzyıldan M.S.12. yüzyıla kadar uzanan bir dönem içerisinde burada bir gömü yapıldığını gösteriyor. Daha önceki yıllarda bulunan iskeletlerin cinsiyetleri ve ölüm nedenleri belirlenmişti. Bu yılki çalışmalar sonlandırıldıktan sonra bu 40 kişiye ait iskeletlerin cinsiyetleri ve ölüm nedenleri belirlenecek." diye konuştu.

Roma dönemine ait batık gemi

Filyos beldesinde yerel balıkçılar tarafından kalıntılarına rastlanan ve Roma dönemine tarihlendirilen batık gemiler için restorasyon çalışmaları yapılacağını aktaran Yıldırım,

"Bu sene bir diğer çalışmamız ise batık gemiler üzerine olacaktı. Roma dönemine tarihlendirilen ve önceki yıllarda yaptığımız test dalışları sırasında bulduğumuz gemilerde çalışma yapmayı planlıyorduk. 4 adet gemi kalıntısı söz konusu. Bu yıl içerisinde yaptığımız test dalışları sırasında önemli bir bölümü çevredeki değişikliklerden dolayı kum yığınları içerisinde kalmış. Bu yüzden çalışmaları bir süre erteledik. Mevsim şartlarına göre o kumların biraz çekilmesi ile orada da tekrardan bir çalışma yapacağız." 

Şu an için bulguları koruma ve konservasyona yönelik çalışma yürüttüklerini belirten Yıldırım, çalışmaların Kültür Bakanlığı tarafından yürütüldüğünü ve kazı yapılan alanları turizme kazandırmak için restorasyon projesi hazırlayacaklarını kaydetti.

Tieion antik kenti

Zonguldak'ın kuzeydoğusundaki sahil kenti Filyos'ta yer alan Tieion antik kenti, "Tios" adlı rahibin önderliğindeki Miletos kolonisi tarafından kurulmuş. Tarih boyunca Herakleia Pontika (Ereğli) ve Amastris'in (Amasra) gölgesinde kalan kent, çeşitli krallıklara bağlı olarak varlığını sürdürmüş.

Romalılar tarafından yıkılıp yağmalanan kent, daha sonra yeniden inşa edilerek Roma eyaletlerine bağlı ticaret ve balıkçı bölgesi olarak varlığına devam etmiş. Bölge, sonraki dönemlerde ise balıkçı kasabasına dönüşmüş.

19. yüzyılın ikinci yarısından itibaren yabancı araştırmacılar ve seyyahlarca araştırmalar yapılan antik kentte 2006'da başlatılan kazı çalışmalarının, Karadeniz ve küçük Asya tarihi ile arkeolojisine ışık tutması amaçlanıyor.

AA Hüseyin Tıraş